De compact disc viert zijn dertigste verjaardag. In 1979 werd de eerste demonstratie van de cd gegeven en afgelopen weekend werd Philips, de uitvinder van de technologie, door de IEEE geëerd met een Milestone Award.Nog maar anderhalf jaar geleden verscheen het bericht dat de compact disc zijn 25ste verjaardag vierde. De cd veroudert niet in een dermate hoog tempo dat er inmiddels alweer vijf jaar bij zijn leeftijd moet worden opgeteld: het vijfentwintigjarig bestaan dat eind 2007 werd gevierd, markeerde de eerste cd die van de lopende band rolde, terwijl de dertigste verjaardag de eerste demonstratie van het glimmende schijfje memoreerde. Op 8 maart 1979 werd de eerste cd - met de codenaam Pinkeltje - getoond; drie jaar later, in 1982, vond de techniek zijn weg naar commerciële producten. Inmiddels zijn er ongeveer 3,5 miljard cd-spelers, 3 miljard cd-rom-spelers en 240 miljard cd's verkocht.
Om dat succes luister bij te zetten kende de IEEE, de internationale belangenorganisatie voor technici, Philips de Milestone Award voor de ontwikkeling van de cd toe. De afgeleide van de laserdisc werd in eerste instantie vooral ingezet als muziekdrager, maar al snel volgden toepassingen als data en video. Inmiddels heeft het cd'tje bij velen afgedaan en zijn de schijfjes verruild voor dvd's, blu-ray-schijfjes, flash en online-opslag, maar het belang van de compact disc valt niet te miskennen. Philips werd dan ook geroemd om zijn research op het gebied van optica, mechanica, micro-elektronica, digitale signaalverwerking en foutcorrectie, waarmee de compact disc mogelijk werd gemaakt.
Ouderwetse vinyl wint terreinDe cd viert dus zijn 30e verjaardag, maar....hoe lang zal de cd daadwerkelijk nog blijven bestaan? Steeds minder mensen zijn nog bereid om 20 euro voor een cd te betalen. Er wordt steeds meer gedownload. Steeds meer cd winkels verkopen steeds minder cd's (of sluiten zelfs helemaal hun deuren, omdat er te weinig verkocht wordt) en de winkeliers leggen steeds meer dvd's, videogames e.d. in de schappen.
Ook doordat steeds meer muziekspelers geen fysieke media meer nodig hebben om muziek te kunnen inlezen lijkt de CD als muziekdrager zijn beste tijd gehad te hebben.
Digitalisering lijkt een onverwacht neveneffect te hebben: de LP maakt een comeback! Oftewel, het ouderwetse vinyl wint weer terrein, evenals de pick-up (platenspeler)! Platenzaken melden toegenomen klandizie en vinyl-persers konden hun productie opschroeven. Mensen kopen ook steeds meer platen vanwege het artwork op de hoes, omdat dit simpelweg vaak zoveel mooier is dan op een cd-tje.
De vier grootste platenmaatschappijen EMI, Sony BMG, Universal en Warner Bros persen weer volop platen. De lp draait weer volop zijn rondjes. Niet alleen oude titels als Pet Sounds van Beach Boys en het werk van U2 zijn weer volop verkrijgbaar, ook nieuw werk verschijnt massaal op vinyl.
Het zijn echter vooral de heruitgaves die populair zijn. EMI zal komende maanden twee oudere Coldplay- albums, vier titels van Radiohead en de Best Of van Steve Miller op vinyl uitbrengen. Warner mikt volgens Billboard op dertig uitgaves uit de catalogus en tien tot twaalf nieuwe releases. Universal brengt deze zomer zo’n veertig titels uit.
Wie de laatste jaren overstapte op cd’s hoeft niet te twijfelen over terugkeer: platenmaatschappijen doen bij lp’s steeds vaker een digitaal presentje. Wie Coldplay op plaat aanschaft, krijgt dezelfde nummers gratis op cd.
In Nederland is de lp sinds kort weer alom verkrijgbaar. Winkelketens als Media Markt en Correct hebben weer ruimte vrijgemaakt voor platen. Ook platenspelers zijn opnieuw overal te koop, al dan niet met usb-aansluiting zodat de speler op de computer kan worden aangesloten.
Niet alleen de grote platenmaatschappijen richten zich op vinyl. Kleinere bedrijven zijn nooit gestopt met het uitbrengen van platen en plukken nu de vruchten van de opleving.
De draaitafel is bezig aan een even onmiskenbare als verrassende comeback. Van Makro tot Mediamarkt: overal is tegenwoordig weer een pick-up te krijgen, nadat hij bijna twintig jaar een kwijnend bestaan leidde. De nieuwe generatie draaitafels is voorzien van een usb-poort, zodat je al je plaatjes van vroeger keurig kunt overzetten op je harde schijf, cd of stick - de belangrijkste verklaring voor het succes van een apparaat dat door het grote publiek eigenlijk was afgeschreven.
Ooit werd door mensen grijsgedraaide platen dus bij het grofvuil gezet en de krasvrije cd (Die achteraf toch niet zo robuust was als werd aangekondigd ooit. De cd zou "onverwoestbaar" zijn, maar.....de tijd heeft ons geleerd dat er wel degelijk krassen op cd's kunnen ontstaan en cd's wel degelijk kunnen gaan haperen op een gegeven moment) werd omhelsd, maar de tijden zijn veranderd. Je mag nu weergezien worden met een tasje vol 12-inches.Voor het kopen van vinyl bestaat een schare trouwe fans. Wat je veel ziet is dat mensen, ook jongeren, oude muziek graag op lp willen hebben. Behalve dat ze de hoezen mooier vinden dan die van cd’s, vinden ze ook het geluid warmer.
Jongeren in de leeftijd tussen 17 en 25 jaar geven reacties als:
- "De muziek die ik wil luisteren, haal ik wel van internet. Maar als ik het echt mooi vind, dan koop ik de lp. Dat is een hebbeding, een cd heeft dat niet."
- "Zo'n plaat is een schat, het heeft iets om zo'n grote hoes open te klappen. En er zitten vaak leuke dingetjes bij, bijvoorbeeld een poster." Bij de nieuwste lp van de B52's zit middenin ook de cd, die komt er gratis bij.
Het grappige is dat deze jongeren juist het essentiële punt eruit pikken dat al jaren lang wordt aangegeven door mensen die daadwerkelijk in het vinyl tijdperk zijn opgegroeid: het fysieke schijfje, een hebbeding (in tegenstelling tot een digitaal bestandje op een computer bijvoorbeeld), de grote hoezen die je kunt open klappen, de mooiere ontwerpen die beter tot zijn recht komen.Nog een essentieel punt: vinyl ruikt echt, leeft echt! cd doosjes/plastic niet, dat is reukloos en zo dood als een pier.
Werd onlangs nog via de media bekend gemaakt dat de fabrikage van cd-singles zou worden stopgezet: toen ik onlangs bij Free Record Shop was zag ik toch nog enkele cd-singles achter de toonbank staan, maar.....niet alleen het cd-singletje wordt schijnbaar toch weer opgepikt door platenmaatschappijen....ook het vinyl singletje schijnt weer terug te komen! Groot-Brittannië loopt voorop. Daar is de 7-inch, het oude singletje, weer helemaal terug. Je telt er als artiest niet mee als je plaatje niet op vinyl uit is.
Of de verkoop van vinyl uiteindelijk ooit weer groter zal zijn dan de verkoop van cd's? Dat zal waarschijnlijk niet het geval zijn, maar het is wel een feit dat alle grote artiesten hun album tegenwoordig steeds meer, naast de cd, ook op vinyl uitbrengen. De vinyl markt is dus sowieso groeiende. Verder is het ook mooi om te constateren dat er, naast "oude" vinylliefhebbers, er ook steeds meer jongeren zijn die te porren zijn voor vinyl en dat er daarom, gelukkig nog steeds, mensen zijn (en zullen blijven) voor wie een platencollectie meer is dan een computer met digitale bestandjes/mp3's. Er zijn dus steeds meer mensen die week worden bij het zien van een zwarte plastic muziekdrager (al zijn de gekleurd vinyl - en picturedisc - varianten natuurlijk ook altijd leuk om te verzamelen).
Maar vinyl of cd's..... Het lijkt er steeds meer op dat mensen vinden dat je een soort van moet "kiezen" tussen die 2. Er zijn mensen die zweren bij de cd, maar er zijn ook mensen die absoluut alleen vinyl willen hebben en de cd zelfs haten.
Zelf heb ik daar gelukkig geen last van. Iedere geluidsdrager heeft zo zijn voor- en nadelen. Cd's kunnen ook blijven hangen, krassen, stuk gaan enzovoort. Vinyl kan krassen en tikken op komen. In ieder geval, bij mij kunnen de genoemde geluidsdragers prima naast elkaar leven, daar heb ik geen enkele moeite mee.
Zelf verzamel ik zowel cd's als vinyl. Al moet ik wel zeggen dat het verzamelen van vinyl steeds verslavender wordt..... Dat geldt dus, in mijn geval, niet alleen voor iemand bij wie het "liefde voor vinyl vlammetje" nooit gedoofd is en juist weer hevig aan het oplaaien is, maar.....ook bij jongeren die het vinyl hebben ontdekt en een soort van nieuwe verslaving ervaren.
Voorlopig moet ik nog wel, als ik bepaalde accesoires zoals bijv. schoonmaakmiddelen of een naald voor mijn platenspeler, platenhoezen e.d. wil aanschaffen, nog steeds zoeken via internet of beurzen, terwijl dit vroeger volop te verkrijgen was bij audiozaken. Dat is nog wel eens een nadeel dat dit niet meer zomaar overal te verkrijgen is, net als vroeger. Maar....misschien is dat met de terugkeer van vinyl slechts een kwestie van tijd?
Misschien komen in de toekomst ook weer meer (èchte!) platenzaken terug in het straatbeeld? Dat zou helemaal fantastisch zijn, maar....voor vinylverzamelaars misschien ook weer niet zo verstandig, want het verzamelen blijft leuk, maar vooral verslavend en duur....
Toch verlang ik soms stiekem terug naar de tijd dat hier in Nieuwegein de Wibra nog gewoon Staffhorst was en dat zij nog geen cd's verkochten maar dat er nog gewoon grote LP bakken in de winkel stonden. Heerlijk door de LP's bladeren (!), zucht....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten