Herinneringen aan Max van Praag + einde van de cd winkel?

De cd verzameling thuis beslaat zo'n beetje de hele woonkamer. Ik heb ze nooit meer geteld (onbegonnen werk), maar ik denk dat ik dik boven de 1500 stuks (!) zit, misschien zelfs rond de 2000 cd's, ik denk dat ik echt niet overdrijf in mijn schatting. Zelfs op andere locaties in huis bevinden zich cd's. Daarbij heb ik dus ook mijn vinyl-verzameling die op de zolder bewaard wordt, welke o.a. LP's en singles bevat. Je kunt dus wel stellen dat muziek ontzettend belangrijk voor mij is en dat ik erg veel waarde hecht aan de zo gezegde "fysieke" geluidsdrager.
Ik zal niet ontkennen dat er ook MP3's thuis op de computer staan. Sommigen staan zelfs op mijn mobiele telefoon opgeslagen, zodat ik ook eens elders muziek kan luisteren, bijvoorbeeld op mijn werk of i.d.
Toch wegen MP3's, als het aan mij ligt, echt niet op tegen een mooie exclusieve cd box, of...eigenlijk nog liever....een mooie LP (op vinyl dus) !
MP3's zijn misschien leuk om zo nu en dan te draaien, maar....voor mij persoonlijk is het eigenlijk ook niet meer dan dat. Ik prefereer toch liever dat schijfje of die LP.
Je hebt iets in handen dat iets over de artiest zegt, een uniek document met mooie foto's, artwork, songteksten en informatie etc. Dit alles "mis" ik bij MP3's.
Ik vind het ook altijd een beetje "raar" als mensen veel MP3's op hun pc of iPod of i.d. hebben staan en dan praten over hun "muziekverzameling"..... Ik bedoel...je computerschijf hoeft maar een keer te crashen en je "muziekverzameling" is in 1 klap verdwenen!
Natuurlijk kunnen cd's of platen ook beschadigen of stukgaan (of nog erger....bijvoorbeeld verloren gaan bij brand of i.d., ik mag alsjeblieft hopen dat dit me nooit overkomt!), maar ik heb het idee dat er bij de aanschaf en het bewaren van een cd of een LP nèt iets meer "emotionele waarde" en herinneringen kleven dan wanneer je een MP3'tje downloadt op je pc. Van sommige platen weet ik nog precies waar ik ze kocht en in welke periode enzovoort. Bij MP3's heb ik dat dus absoluut niet.

Sinds 1980 woon ik in Nieuwegein, maar ik ben een geboren Utrechtse.
Als je vroeger een plaat wilde kopen, dan ging je dus naar "Max van Praag".
Ik had destijds als klein meisje er geen enkele notie van wie "Max van Praag" (* Amsterdam, 24 juni 1913 – † Hilversum, 10 juni 1991) zelf eigenlijk was (dat hij o.a. van oorsprong een zanger was enzovoort), maar zijn platenwinkels waren in ieder geval een begrip in Utrecht! Volgens mij waren er wel zeker 6 filialen in de stad. Op de Steenweg, dus midden in de binnenstad bijvoorbeeld. Maar ook op Kanaleneiland, waar we wel eens kwamen. Maar het meest kwamen we natuurlijk op de Roelantdreef op Overvecht, want in die wijk woonden we (ik moet daarbij wel meteen vermelden dat het Overvecht van toen een heel ander Overvecht was dan nu in deze huidige tijd!).

De Roelantdreef was, in mijn herinnering, een lange winkel die tot helemaal achterin vol stond met LP's. Ze hadden van die ouderwetse witte koptelefoonhoorns, zoals je die toen had, waarmee je de platen eerst van te voren kon beluisteren. (bij V&D op Hoog Catharijne hadden ze deze zogenaamde koptelefoonhoorns ook, maar dan in het zwart...) Ik kocht er mijn 1e singles (althans....die kochten mijn ouders voor mij), zoals "The Rivers of Babylon"- Boney M en singles van de Nederlandse meidengroep Luv. Het zal dus zo'n beetje eind jaren 70 geweest zijn.

Als de dag van gisteren herinner ik me ook dat mijn broertje (ik spreek nog steeds van broerTJE, omdat hij 3 jaar jonger is dan ik, maar inmiddels is hij ietsiepietsie langer dan ik....) een bepaalde plaat leuk vond, maar hij wist de titel niet, maar ook niet wie het zong.
Het moet 1978 geweest zijn dus mijn broertje was nog een kleuter. De mensen achter de toonbank zeiden toen tegen mijn broertje dat hij het liedje dan maar voor moest zingen....en dat deed hij!
Een hilarisch moment....een klein jongetje, zingend in een platenwinkel.

Het bleek de single "Get off" van Foxy te zijn. Altijd als ik die plaat ergens hoor, gaat mijn herinnering weer terug naar die ene dag in 1978 in die winkel van Max van Praag....;-)

Zelfs toen we in 1980 naar Nieuwegein verhuisden gingen we nog regelmatig winkelen op Overvecht (er waren in het begin namelijk nog geen winkels in Nieuwegein, want alles moest nog gebouwd worden) en kwamen we nog vaak bij "Max van Praag".

Kenmerkend voor platen die je bij Max van Praag kocht, was trouwens ook dat er zo'n oranje/geel labeltje op alle platen was geplakt met de naam en alle filiaal adressen van Max van Praag.

Naast "Max van Praag" had je natuurlijk ook Muziek Staffhorst. Naast muziekinstrumenten verkochten ze ook platen. Ze hadden filialen in Amersfoort en Utrecht, later ook in Nieuwegein, waar ik persoonlijk erg blij mee was.

Eind jaren 80 was echter de cd in opkomst en....het was bijna wrang om toe te zien hoe het aanbod LP's en singletjes langzamerhand steeds minder werd...en....op den duur zelfs verdween.
"Vinyl" was "verleden tijd" en vanaf toen werden alleen nog maar cd's verkocht.

Het was ook de tijd dat de platenwinkels van Max van Praag werden opgeheven, want...er kwam grote concurrentie van winkelketens Trendsetter records (bestaat inmiddels ook niet meer) en Free Record Shop en dat betekende helaas het einde voor de Max van Praag platenzaak. Iets dat ik persoonlijk nog steeds erg jammer vind, want ik had graag gezien dat de winkels heden ten dage nog zouden bestaan.

Ondanks dat er in de "reguliere" platenwinkels geen vinyl meer verkocht werd, verzamelde ik toch nog platen. Er bestond nog geen internet, dus....moest je zelf op pad.
Meestal in de binnenstad van Utrecht. Er waren daar winkels genoeg, meestal ook met 2e hands platen. Het is triest om te zien dat het merendeel van al die winkels de tand des tijds helaas niet hebben overleefd. Naast Staffhorst, is bijvoorbeeld ook "Kareltje" op de Mariaplaats verdwenen. Ook heeft er op de Oude Gracht nog een poosje een zelfde soort mega cd store gezeten, vergelijkend met "Fame" in Amsterdam. Ook die is verdwenen. En wat te denken van "White Noise" aan de Choorstraat (vlakbij het Stadhuis), waar je vooral terecht kon voor alternatieve en de wat "hardere" muziek. Ook weg! (en bij laatst genoemde kwam ik best regelmatig, dus best balen dat ook die winkel niet meer bestaat)

Je hebt "Plato" nu nog, de "Plaatboef", de Grammophoonwinkel (vroeger ook met kelder, maar tegenwoordig alleen nog maar op de begane grond en helaas steeds minder platen!). Ja ook Free Record Shop is nog steeds vertegenwoordigd op de Oude Gracht, maar...i.p.v. cd's lijken die de laatste tijd alleen maar steeds meer en meer videogames en dvd's te verkopen....
Natuurlijk mag Da Capo Records niet ontbreken in het rijtje. Die laatste winkel is eigenlijk mijn meest favoriet en de winkel is nog steeds een begrip! Als je de winkel binnen stapt, is het alsof de tijd heeft stilgestaan. Prachtig!! Alsof je de drukke hectische binnenstad ontvlucht en een muzikale teletijdmachine binnen stapt, waar alles nog "rustig" en "relaxt" is.....zoals in de jaren 70. Er is zelfs geen pinpas automaat.
Geweldige oude posters van o.a. Nirvana aan de muur, of een hele oude poster van Shocking Blue met Mariska Veres (RIP) in blakende gezondheid. Helaas is de eigenaar van de winkel, Michel Terstegen, in juli van dit jaar dus overleden aan de gevolgen van kanker. De winkel wordt voorlopig wel voortgezet. Ik huiver echter een beetje voor de toekomst. Ik hoop alsjeblieft niet dat de tand des tijds ook die prachtige Da Capo winkel uiteindelijk te niet zal doen. Dat zou afschuwelijk zijn. Ook omdat het ouderwets uren tussen bakken vinyl struinen dan uiteindelijk misschien ècht slechts een herinnering wordt.

Ik pakte van de week een exemplaar van "De Oud Utrechter" krant mee, waarin een artikel over de "Max van Praag" platenwinkels stond. Zodoende dat ook al die herinneringen weer boven kwamen drijven.

Hoewel er her en der dus steeds meer platenwinkels verdwijnen, is het echter wel opmerkelijk dat er heden ten dage toch ook weer steeds meer "nieuw" vinyl geperst wordt. Echter zijn er vooralsnog maar weinig platenzaken die dit nieuwe vinyl daadwerkelijk in de winkel te koop aanbieden. Het is nog steeds zo dat "nieuw vinyl" eigenlijk voornamelijk via internet aangeschaft moet worden.
Mensen lijken weer steeds meer belangstelling te krijgen voor vinyl. Niet alleen 40 plussers, maar ook mensen die nog niet geboren waren toen het vinyl al lang en breed plaats gemaakt had voor de cd.
Alleen...met die cd gaat het de laatste tijd dus ook niet zo goed meer....
Dat blijkt wel uit het feit dat ik er gisteren via Twitter op gewezen werd dat de grote major labels waarschijnlijk eind 2012 zullen gaan stoppen met het vervaardigen van cd's!
Als dat waar is, dan zou dat dus betekenen dat er binnen nu en 5 jaar waarschijnlijk ook geen cd's meer verkocht worden. Althans niet in die hoeveelheden zoals nu.
Alhoewel.....die "hoeveelheden" heb ik de laatste jaren ook steeds minder zien worden.
Muziek Staffhorst heeft geen platen- / cd-winkels meer, dus ook in Nieuwegein is het filiaal wat jaartjes terug verdwenen. Het is nog een poosje een "Ear & Eye" winkel geweest, maar ook die winkel is nu gesloten en heeft plaats gemaakt voor een filiaal van de ANWB.... (en de Staffhorst locatie waar de platen eerst werden verkocht, het filiaal aan de overkant, is nu een Zeeman filiaal)

Er is een Free Record Shop op Cityplaza (het Nieuwegeinse winkelcentrum), die onlangs van de Markt verhuisd is naar het nieuwe gedeelte. Van lieverlee heb ik het aanbod cd's steeds minder zien worden en sinds ze op hun "nieuwe plek" zitten is dat zelfs nóg minder geworden!
Bepaalde titels hebben ze niet eens meer. Dus....ik vraag me af hoe dit over een jaar of 5 is. Bestaat Free Record Shop dan nog wel? (de grote "Fame" winkel in Amsterdam, van dezelfde eigenaar, heeft namelijk inmiddels ook moeten sluiten, zoals iedereen wel weet)
Of....gaan ze steeds meer andere dingen verkopen....en op den duur geen cd's meer? Ik zie het die kant dus, jammer genoeg, wel steeds meer op gaan.
Er is sinds kort wel een filiaal van Saturn op Cityplaza, die ook een afdeling cd's heeft (die vaak nog voordeliger zijn ook, vergeleken bij Free Record Shop!), dus soms biedt dit wel uitkomst, als Free Record Shop bepaalde titels niet heeft, of als Saturn dezelfde cd dus goedkoper aanbiedt!

Echter....zijn er in het land alweer enige platenwinkels die genoodzaakt zijn de deuren te sluiten. De berichten zie ik bijna dagelijks wel voorbij komen, via twitter of andere kanalen.
Ik zie het met lede ogen aan gebeuren en je kunt er eigenlijk vrijwel niets tegen doen.
Vroeger spaarde je je zakgeld op en kocht je een singletje. Dat was een kostbaar bezit en je kon er uren naar luisteren. De tijd is nu anders, jongeren van nu hebben een dure iPod met MP3's die je "gratis en voor niets" van internet kunt downloaden, dus waarom zou je dan een dure cd aanschaffen?
Natuurlijk is er nu ook iTunes of Spotify. Mensen downloaden steeds meer (ook legaal dus!).

Toch is het jammer dat mensen door de komst van internet niet meer zelf er op uit trekken om naar de winkel te gaan en om daar daadwerkelijk een cd te kopen.
Ik heb er op dit moment eerlijk gezegd nog helemaal geen beeld van hoe alles er over 5 jaar eruit ziet. Zouden cd's dan echt helemaal verdwenen zijn?

Er wordt gezegd dat uiteindelijk "digitaal" (dus MP3 of een andere vorm?) en "vinyl" zal overblijven. Er zijn grote artiesten die hun muziek tegenwoordig op zowel cd als op LP uitbrengen....en inderdaad hun muziek ook via iTunes of Spotify e.d. aanbieden. Maar zoals ik reeds eerder zei, is het feit dat er dus tegenwoordig ook weer steeds meer op vinyl geperst wordt wel opmerkelijk. Voorlopig zie ik dat ook nog wel eventjes voorgezet worden. Of het een "rage" is die vanzelf weer overdrijft? Geen idee. De toekomst zal het leren.

Voorlopig wordt er wereldwijd nog steeds volop vinyl verkocht en ook steeds meer. Persoonlijk ben ik nooit opgehouden met het kopen van vinyl. Ik ben hierin beslist niet de enige, getuige de duizenden bezoekers die bijvoorbeeld de platenbeurs in de Jaarbeurshallen te Utrecht ieder jaar trekt. Dus ik denk ook dat "vinyl" als geluidsdrager nooit echt zal ophouden te bestaan.
Van de cd......denk ik echter dat het merendeel wel zal verdwijnen, maar....uiteindelijk ook weer niet helemaal. Er is natuurlijk nog heel erg veel in omloop (net als dit met vinyl het geval is). Daarbij denk ik dat er meer onafhankelijke labels zullen komen misschien die kleinere oplages zullen persen. Grotere labels zullen misschien alleen de "special editions" met veel extra's uit gaan brengen. Zoals dat nu eigenlijk ook al het geval is (alleen zijn dat soort uitgaves helaas wel vrij prijzig meestal).

Misschien ben ik gewoon een "ouwe muts" aan het worden die misschien eens moet ophouden terug te kijken naar hoe het "vroegah" was, maar toch..... Als ik zie hoe alles om me heen aan het veranderen is, hoe muziek steeds meer een "wegwerp product" lijkt te worden i.p.v. iets dat je een leven lang kunt "koesteren", dan baart het me soms wel eens een beetje zorgen....
Dat kinderen straks over een X aantal jaren niet meer bij hun ouders in de kast bepaalde platen zullen ontdekken.... Dat zal denk ik niet zo snel gebeuren met wat MP3's die als bestandjes ergens opgeslagen staan. Dat is jammer.

Ik kan me eigenlijk haast niet voorstellen dat platenzaken echt helemaal zullen verdwijnen op den duur. Ik hoop ook niet dat dit gebeurt, maar ik vrees wel een beetje het ergste....
Alleen de grote ketens zullen waarschijnlijk overblijven en de kleine platenzaken zullen het onderspit moeten delven, ben ik bang. Dat is wel de kant die we waarschijnlijk opgaan, jammer genoeg.

Uiteindelijk zullen we zaken als vinyl (en misschien cd's?) straks gewoon echt louter "online" moeten kopen i.p.v. in de winkel.
Je kunt dan wel kopen wat je zou willen hebben, maar....het "avontuur" van in de bakken snuffelen en wellicht andere muziek ontdekken, dat gaat dan toch een beetje voorbij.

Misschien praten wij over een X aantal jaren met onze kleinkinderen wel net zo enthousiast over platenspelers, platen en cd's als onze grootouders over koffergrammofoons deden???
Tijden veranderen....en geluidsdragers blijkbaar ook. Dat heet "vooruitgang"....de "moderne tijd"....
En ik ga uiteindelijk dan ook wel met mijn tijd mee, want zo gaat het nu eenmaal.

Maar stiekem....heel stilletjes.....denk en verlang ik soms steeds vaker terug......naar die grote lange platenwinkel van Max van Praag op de Roelantdreef.....want als Max van Praag het niet had, vond je het praktisch nergens! Of...die grote platenbakken van Muziek Staffhorst. Uren lang snuffelen naar nieuwe platen. Het is gewoon jammer dat dit allemaal zo langzamerhand aan het verdwijnen is.
Er is trouwens ook nog goed nieuws, want het muzieklabel Suburban Records gaat een platenzaak openen in Haarlem. Ik hoop dat ze het redden...

Om terug te komen op Max van Praag....afgelopen week is er een geweldig, maarliefst 320 bladzijdes tellend, boek verschenen over de broers Jaap en Max van Praag, geschreven door Marga van Praag (dochter van Max en zus van Chiel van Praag) en Ad van Liempt. Ook wordt in dit boek de tijd over de Max van Praag platenwinkels beschreven (en dit grote stuk van de Utrechtse platenwinkel geschiedenis spreekt mij als vinyl verzamelaar en muziekliefhebber uiteraard sowieso aan). Ik heb het boek zelf nog niet gelezen, maar het lijkt mij beslist de moeite waard!